Warianty tytułu: Przemowa.

Powst. Kowno, między końcem 1821 a wiosną 1822.

Pierwodruk: Wil 1822, s. IX-XLII opublik. w formie wstępu do „Ballad i romansów”.

W wielu wyd. utwór wyłączony z cyklu „Ballady i romanse” i umieszczony pośród pism krytycznoliterackich.

Wydania następne: Poz 1828–1829, t. 1, s. I-XXXVII; Poz 1832, t. 1, s. I-XIV; War 1833, t. 1, s. I-XLIII; Par 1844, t. 3, s. 268-288; Pisma 1858, t. 1, s. I-XXXV; Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 6, s. 59-90; Par 1860–61 (Jung), t. 6; Pisma 1862–1869, t. 5, s. 34-50; Dzieła 1868, t. 4, s. 157-173; Dzieła 1869–70, t. 4; Pisma 1875–77, t. 5; Dzieła 1875, t. 4; Dzieła 1876, t. 4; Par 1880–1885, t. 4, s. 97-116; Lipsk 1883–1901, t. 5, s. 34-50; Lw-Par 1885, t. 1, s. 27-41; Poezje War 1886, t. 1, s. 37-54; Poezje War-Pet 1888, t. 4, s. 241-263; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 1, s. 1-19; Poezje 1897, t. 4, s. 197-214; Pisma 1897, t. 5, s. 34-50; Dzieła 1898, t. 4, s. 301-316; Poezje 1899, t. 1, s. 39-59; Poezje 1910, t. 1, s. 39-81; Pisma 1911, t. 1, s. 121-137; Dzieła 1911–1913, t. 4, s. 161-178; Ballady 1913, s. 15; Mik [ok. 1919], t. 5; Poezje I 1920, s. 25-40; Pisma 1922, t. 1, s. 93-105; Pisma 1924 BN, s. 49-70; Dzieła 1929, t. 1, s. 53-68; Wyd. Sejm., t. 5, s. 237-258; Nowogr 1933–1934, t. 1, s. 61-68; Pisma poet. 1937, t. 1, s. 45-60; Poezje 1944, s. 39-56; Poezje 1945, s. 29-47; Wyd. Nar., t. 5, s. 178-196; Wybór pism 1950, s. 341-346; Wyd. Jub., t. 5, s. 185-204; Idee 1991, s. 43-65; Wyd. Rocz., t. 5, s. 109-129.

Przekłady: ros.: Valerian È. Arcimovič, O poèzji romantičeskoj, w: Sobranie 1948–1954, t. 4, s. 23-41. — Petr N. Polevoj, O poèzji romantičeskoj, w: Sočineniâ 1882–1883, t. 2, s. 209-235; Sobranie 1902, t. 4, s. 210-231.