Giaur

Ułamki powieści tureckiej z Lorda Byrona

Umilkły wiatry, ciche lśnią się fale...

Powst. Drezno, między 22 III 1832 a 8 IV 1833.

Pierwodruk: G. Byron, Poezje Lorda Byrona: „Giaur” przez Adama Mickiewicza, „Korsarz” przez Edwarda Odyńca. Par. 1835, s. 1-79 opubl. razem z „Korsarzem” w tłum. A. E. Odyńca jako edycja tyt. do t. 7 wyd. Par 1828-1836. Dla zmylenia cenzury część nakładu wyd. z adresem „W Wrocławiu” i datą „1829” i puszczono w obieg krajowy przed edycją paryską.

Z dedykacją dla J. U. Niemcewicza i „Przemową tłumacza”.

Autografy: MAM, rkp 31, s. 1-20 (czystopis ze skreśleniami obejmujący w. 166-1027; fotokp. w MLAM, mf w Bibl. Nar.); MAM, rkp 14, s. 4-10, 55-58 (brulion, pierwotna wersja w. 757-970, 1229-1291); Bibl. Ossol., sygn. 3370/III T. 1, s. 35-52 (brulion z 9 kartami z: dedykacja, „Przemowa tłumacza”, „Przemowa autora”, objaśn.; opis atg. ogł. B. Gubrynowicz: Urywek autografu „Giaura”, Pam. Tow. Lit. AM 1898, s. 296-306); Arch. Narodowe, Oddz. III, Zbiór A. Grabowskiego, sygn 29/679/62 (dawna: E70a), k. 9v (luźna kartka, dolna część odcięta: apostrofa „Do Grecji” - „Giaur” w. 100-132 - przesłana z Drezna do Rzymu w kwietniu 1832 H. Ankwiczównie; podob. atg: Wyd. Rocz., t. 2, s. 297; Wiersze w podob. 1998, s. (10) i 190-191).

Wydania następne: Par 1828–1836, t. 7, s. 1-79 (w tomie także „Korsarz” w tłum. A.E. Odyńca); Par 1838, t. 7, s. 1-79; Nowe wypisy polskie. Część druga zawierająca historią prozy polskiej z wyimkami. Oprac. J. Popliński. Leszno 1838, s. 410-412 (ogł. anonim.: Byron. Z przedmowy do tłumaczenia „Giaura”); Par 1844, t. 4, s. 5-59; Pisma 1858, t. 5, s. 127-212; Pisma 1862–1869, t. 2, s. 44-88; Dzieła 1876, t. 1, s. 273-321 (z dedykacją dla J. U. Niemcewicza i przedm. tłum. z datą „1835”.); Lw-Par 1885, t. 4, s. 1-47; Tłumaczenia 1885, s. 3-63; Poezje War 1886, t. 2, s. 293-342; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 3, s. 145-204; Poezje War-Pet 1888, t. 4, s. 5-61; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 3, s. 213-263 (wstęp: P. Chmielowski); Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 4, s. 225-270; Dzieła 1894, t. 3, s. 143-204; Poezje 1897, t. 4, s. 5-51; Pisma 1897, t. 2, s. 41-88; Wybór poezyj 1898, t. 1 (fragm.); Mik 1898, t. 1, s. 107-156; Dzieła 1898, t. 4, s. 6-47; Poezje 1898; Poezje 1899, t. 2, s. 26; Poezje 1900, t. 4; G. Byron, Giaur. Ułomki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Oprac. dla użytku szkolnego P. Chmielowski. Br. 1903, s. 23-70; Poezje 1910, t. 2, s. 193-242; G. Byron, Giaur. Ułomki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Złoczów 1910, s. 5-56; Pisma 1911, t. 6, s. 1-55; Dzieła 1911–1913, t. 2, s. 99-143; G. Byron, Giaur. Ułomki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. War. 1911, s. 5-40; G. Byron, Giaur. Ułamki powieści tureckiej. Ze wstępem i objaśn. H. Gallego. War. 1917, s. 5-50; Mik [ok. 1919], t. 2, s. 91-129; Pisma 1922, t. 4, s. 221-260; G. Byron, Giaur. Ułamki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Tekst oprac. na podstawie wyd. z r. 1838 W. Bruchnalski. War. [1924], s. 5-50; Pisma 1925, s. 151-165; Lw 1925, t. 2, s. 142-202; Dzieła 1929, t. 8, s. 253-308; Pisma 1929, t. 2, s. 273-308; G. Byron, Giaur. Ułomki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Łódź 1929, s. 5-38; Poezje 1929, t. 2, s. 218-268; G. Byron, Giaur, tłum. A. Mickiewicz. Korsarz, tłum. A.E. Odyniec. Oprac. S. Helsztyński. War. 1930, t. 1, s. 9-55; Nowogr 1932, s. 335-349; Pisma poet. 1937, t. 2; Wyd. Nar., t. 2, s. 151-212; Wybór pism 1950, s. 135-147; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. War. 1952, s. 5-78; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. War. 1952, s. 5-60; Wyd. Jub., t. 2, s. 151-212; Poematy 1956, s. 137-182; Pisma poet. 1956, s. 359-396; DzP 1972-1973, t. 2, s. 153-212; Powieści poet. 1973, s. 157-215; DzP 1979, t. 2; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. Oprac. S. Treugutt. War. 1982, s. 5-80; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. Oprac. S. Treugutt. Rzeszów 1989, s. 5-73; Gwiazda 1992, s. 133-140 (fragm.); G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. War. 1994, s. 6-80; G. Byron, Giaur. Ułamki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Kr. 1996, s. 4-49; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. Bielsko-Biała 1996, s. 5-40; Wyd. Rocz., t. 2, s. 147-204; Wiersze w podob. 1998, s. 21 (fragm. pt. „Do Grecyi”, w. 100-132); Wiersze i fragm. 1999, s. 90-92; G. Byron, Giaur. Ułamki powieści tureckiej. Tłum. A. Mickiewicz. Kr. 2003, s. 4-60; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. Oprac. T. Macios. Kr. [2004], s. 5-70; Antologia 2012, s. 355-382; G. Byron, Giaur. Tłum. A. Mickiewicz. Oprac. A. Nożyńska-Demianiuk. Poz. 2014, s. 5-70.

Przekłady: tur.: Seyyal Körpe, Gavur, w: Mickiewicz-Turcja 2012, s. 67.