XIV. Pielgrzym

U stóp moich kraina dostatków i krasy...

Warianty tytułu: Sonnet. W Krymie na Tchatyrdaku, Sonet pisany w Krymie na Czyczyrdachu.

Powst. Odessa, październik-listopad 1825 (jeden z najwcześniejszych sonetów krymskich); w Moskwie przekształcenia sonetu między styczniem a 28 X/9 XI 1826.

Pierwodruk: Sonety 1826, s. 42.

XIV utwór w cyklu „Sonety krymskie”.

Autografy: Alb. Mosz., Zamek Król., rkp 100, s. 16 (pt. „Sonnet w Krymie na Tchatyrdaku”; podob. Mickiewicziana II, s. 37); Kp. Pa, MLAM, sygn. 45, k. 13 (pt. „Sonet w Krymie na Czyczyrdachu”); Kp. Pt, Bibl. Nar., sygn. I 8302, k. 26 v (pt. „Sonet pisany w Krymie na Czyczyrdachu”).

Wydania następne: Sonety 1827, s. 40; Polih 1827, t. 4, s. 171-172; Par 1828–1836, t. 2, s. 174; Poz 1828–1829, t. 3, s. 59-60; Pet 1829, t. 2, s. 274; Poz 1832, t. 1, s. 194; War 1833, t. 1, s. 182; Par 1838, t. 3, s. 176; Par 1844, t. 3, s. 323-324; Pisma 1858, t. 1, s. 159-160; Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 2, s. 292; Pisma 1862–1869, t. 1, s. 116; Dzieła 1868, t. 1, s. 124; Dzieła 1869–70, t. 1; Pisma 1875–77, t. 1; Dzieła 1875, t. 1; Dzieła 1876, t. 1, s. 124; Sonety kr. 1878; Par 1880–1885, t. 1; Lipsk 1883–1901, t. 1; Lw-Par 1885, t. 1, s. 142; Sonety–Ballady 1885, s. 32; Poezje War 1886, t. 1, s. 200-201; Poezje Lw 1886, t. 2; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 3, s. 32; Poezje Lw 1888 (Księgarnia Polska), t. 2; Poezje War-Pet 1888, t. 1, s. 119; Ballady–Sonety 1891, s. 160na; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 2, s. 108; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 1, s. 170-171; Dzieła 1894, t. 3, s. 32; Poezje 1897, t. 1, s. 184-185; Ballady–Sonety 1897, s. 118; Pisma 1897, t. 1, s. 116; Zgoda (Chicago) 1898, nr 1; Mik 1898, t. 1, s. 99; Album Mosz. 1898, s. 23-24; Sonety kr. 1898, s. 12-13; Ballady–Sonety 1898, s. 118; Poezje 1899, t. 1, s. 180; Poezje 1900, t. 1, s. 208; Sonety 1904, s. 42-43; Sonety 1905, s. 47-48; Farys–Sonety 1907, s. 26-27; Poezje 1910, t. 1, s. 180; Pisma 1911, t. 3, s. 49-50; Dzieła 1911–1913, t. 1, s. 102-103; Nasi wielcy 1911; Sonety kr.–Farys 1912, s. 24-25; Poezje [1915], s. 196; Mik [ok. 1919], t. 1, s. 89-90; Iš Mickevičiaus 1919, s. 14; Sonety–Farys 1921, s. 16; Komarnicki 1921, s. 227; Pisma 1922, t. 2, s. 182; Sonety–Wiersze 1922, s. 31-32; Sonety kr. 1922, s. 61-62; Sonety 1922, s. 31; Poezje II 1924, s. 88; Pisma 1925, s. 35; Lw 1925, t. 1, s. 116; Wybór 1925, s. 38; Sonety 1926, s. 39-40; Ballady–Sonety 1926, s. 118; Sonety 1928, s. 22; Dzieła 1929, t. 2, s. 246-247; Sonety kr. 1929, s. 15; Pisma 1929, t. 1, s. 83; Poezje 1929, t. 1, s. 294; Wybór 1930, s. 61; Sonety 1933, s. 36; Pisma poet. 1937, t. 1, s. 232-233; Wybór 1938, s. 30; Wybór 1943, s. 58; Wybór 1945, s. 58; Poezje wybr. 1946, s. 55; Liryka 1946, s. 58; Wybór 1947, s. 14-15; Poezje 1947, s. 130; Wybór Kr 1947, s. 46-47; Sonety kr. 1947, s. 48; Ballady–Sonety 1947, s. 94-95; Liryka 1947, s. 68-69; Wyd. Nar., t. 1, s. 196; Wybór pism 1950, s. 60; Wybór wierszy 1952, s. 100; Sonety kr. 1952, s. 38; Wybór pism 1953, s. 61; Wybór poezji 1954, s. 73; Sonety kr. 1954, s. 20; Wyd. Jub., t. 1, s. 272; Poezje Wil 1955, s. 262; Poezje 1955, s. 30; Poezje 1956, s. 82; Pisma poet. 1956, s. 176; Utwory 1957, t. 1, s. 190; Od Kochanowskiego do Staffa 1958, s. 104-105; DzW, t. 1, cz. 2, s. 24; Sonnets Cr. 1973, s. 26; Poezje wybr. 1975, s. 94; Sonety repr. 1976, s. 42; DzP 1979, t. 1, s. 222; To lubię 1984, s. 66; Wybór poezyj BN 1986, s. 104-105; Magazyn Pol. 1992, nr 3/4, s. 26; Erotyki 1992, s. 78; Sonnets 1992, s. 46; Wybór 1996, s. 110; Wybór 1997, s. 64; Rota 1998, nr 2/3, s. 44; Poezja pol. 1998, s. 250-251; Najpiękniejsze 1998, s. 53; Liryki lozańskie 1998, s. 54; Nad wodą 1998, s. 172-173; Wyd. Rocz., t. 1, s. 248; Poezija 1998, s. 116; Sun of Liberty 1998, s. 120; Wiersze 1999, s. 120; Liryki 1999, s. 45; Wiersze i fragm. 1999, s. 119; Wiersze 2004, s. 230; Mickiewicz 2010, s. 132; Antologia 2012, s. 334; Qirim sonetleri 2013, s. 34.

Przekłady: wł.: Enrico Damiani, Im pellegrino, w: Canti 1926; Opere scelte 1955, s. 33. — Napoleone Giotti (właśc. Carlo Jouhaud), Il pellegrino, w: Rivista di Firenze 1846, lip.-sierp.. — Diego Valeri, Il pellegrino, w: Pagine scelte 1956, s. 77. — Carlo Verdiani, Il Pellegrino, w: Liriche 1956, s. 71.