I. Stepy Akermańskie
-
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu...
Warianty tytułu: Podróż do Akermanu. p>
Powst. Odessa, październik-listopad 1825; w Moskwie zmiany tekstu sonetu między styczniem a 28 X/9 XI 1826.
Pierwodruk: Sonety 1826, s. 29.
I utwór w cyklu „Sonety krymskie”.
Autografy: Alb. Mosz., Zamek Król., rkp 100, s. 52 (pt. „Podróż do Akermanu”, podob. Mickiewicziana II, s. 73; jedna z dwóch wersji sonetu w Alb. Mosz.); Alb. Mosz., Zamek Król., rkp 100, s. 48 (pt. „Podróż do Akkermanu”, podob. Mickiewicziana II, s. 69-70; jedna z dwóch wersji sonetu w Alb. Mosz.); Alb. Kras., k. 3v, zag. (zapis wiersza pt. „Stepy” ręką poety z 1841 w Alb. Kras. z notatką: „Pisano 1825 w Krymie. Przepisano 1841 w Paryżu”; Alb. Kras. do 1943 znajdował się w Złotym Potoku. Podob. i opis atg: J. Mikołajtis, Z ostatnich lat życia Zygmunta Krasińskiego, Częstochowa 1947, s. 47-53; Wiersze w podobiznach 1973, s. (115), 198; Z. Sudolski, Sztambuch wielkiej metafory (...), w: Zapomniane wielkości romantyzmu. Pokłosie sesji, oprac. Z. Trojanowiczowa i Z. Przychodniak, Poznań 1995, po s. 64).
Wydania następne: Sonety 1827, s. 27; Polih 1827, t. 4, s. 163; Par 1828–1836, t. 2, s. 162; Poz 1828–1829, t. 3, s. 41-42; Pet 1829, t. 2, s. 261; Poz 1832, t. 1, s. 189; War 1833, t. 1, s. 169; Par 1838, t. 3, s. 163; Par 1844, t. 3, s. 313; Nauka poezji 1845, s. 625; Wójcicki 1846, t. 4, s. 120; Nauka poezji Poz 1851; Nauka poezji War 1851, s. 197; Wypisy 1852, t. 3, s. 113; Pisma 1858, t. 1, s. 149; Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 2, s. 279, 297 (na s. 297 wersja z Alb. Mosz.); Nauka poezji 1860, s. 625; Pisma 1862–1869, t. 1, s. 107; Dzieła 1868, t. 1, s. 115 (na s. 135-136 wersja sonetu z Alb. Mosz.); Dzieła 1869–70, t. 1 (opubl. tu także wariant sonetu z Alb. Mosz.); Pisma 1875–77, t. 1 (opubl. także wariant sonetu z Alb. Mosz.); Dzieła 1875, t. 1 (opubl. tu także wariant sonetu z Alb. Mosz.); Dzieła 1876, t. 1, s. 115, 135-136 (na s. 135-136 wersja sonetu z Alb. Mosz.); Par 1880–1885, t. 1 (opubl. także wariant sonetu z Alb. Mosz.); Wieczory Rodzinne 1881, nr 20; Wypisy 1881, s. 838-839; Lipsk 1883–1901, t. 1 (tu także wersja sonetu z Alb. Mosz.); Lw-Par 1885, t. 1, s. 133-134; Sonety–Ballady 1885, s. 23; Poezje War 1886, t. 1, s. 192; Poezje Lw 1886, t. 2; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 3, s. 23; Poezje Lw 1888 (Księgarnia Polska), t. 2; Poezje War-Pet 1888, t. 1, s. 109-110; Ballady–Sonety 1891, s. 160c; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 2, s. 95; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 1, s. 161 (na s. 316 wariant sonetu z Albumu Moszyńskiego); Dzieła 1894, t. 3, s. 23; Poezje 1897, t. 1, s. 177; Ballady–Sonety 1897, s. 109-110; Pisma 1897, t. 1, s. 107; Zgoda (Chicago) 1898, nr 12; Mik 1898, t. 1, s. 91; Album Mosz. 1898, s. 39-41 (dwie wersje sonetu); Sonety kr. 1898, s. 3-4; Ballady–Sonety 1898, s. 109-110; Poezje 1899, t. 1, s. 173; Poezje 1900, t. 1, s. 199; Sonety 1904, s. 37; Sonety 1905, s. 38-39; Farys–Sonety 1907, s. 17-18; Poezje 1910, t. 1, s. 173; Pisma 1911, t. 3, s. 41-42; Dzieła 1911–1913, t. 1, s. 93; Nasi wielcy 1911; Sonety kr.–Farys 1912, s. 11-12; Wybór 1915, s. 70; Poezje [1915], s. 189; Wybór 1918, s. 6-7; Mik [ok. 1919], t. 1, s. 83; Iš Mickevičiaus 1919, s. 10-11; Sonety–Farys 1921, s. 3-4; Komarnicki 1921, s. 217-218 (wraz z wersją brulionowa); Pisma 1922, t. 2, s. 175-176; Sonety–Wiersze 1922, s. 24; Sonety kr. 1922, s. 9-10; Sonety 1922, s. 23; Poezje II 1924, s. 73 (s. 74-75 red. I i II sonetu); Pisma 1925, s. 32; Lw 1925, t. 1, s. 107; Wybór 1925, s. 36; Sonety 1926, s. 27-28; Ballady–Sonety 1926, s. 109-110; Sonety 1928, s. 16; Dzieła 1929, t. 2, s. 237; Sonety kr. 1929, s. 1; Pisma 1929, t. 1, s. 77; Poezje 1929, t. 1, s. 281; Wybór 1930, s. 53-54; Sonety 1933, s. 24-25; Pisma poet. 1937, t. 1, s. 223; Wybór 1938, s. 27; Wybór 1943, s. 55; Wybór 1945, s. 55; Kolbuszewski 1946, t. 2, s. 63-64; Poezje wybr. 1946, s. 46-47; Liryka 1946, s. 55; Wybór 1947, s. 11-12; Poezje 1947, s. 117; J. Mikołajtis, Z ostatnich lat życia Zygmunta Krasińskiego. Częstochowa 1947, s. 48-49; Wybór Kr 1947, s. 43; Sonety kr. 1947, s. 29; Ballady–Sonety 1947, s. 87; Liryka 1947, s. 60-61; Wybór 1948, s. 29; Wyd. Nar., t. 1, s. 183; Wybór pism 1950, s. 58; Zbiór 1950, s. 150; Wybór wierszy 1952, s. 87-88; Sonety kr. 1952, s. 25; Wybór pism 1953, s. 55; Poezje 1953; Wybór poezji 1954, s. 60; Sonety kr. 1954, s. 7; Wyd. Jub., t. 1, s. 259; Poezje Wil 1955, s. 249; Poezje 1955, s. 23; Wybór Lond 1955, s. 54; Poezje 1956, s. 69; Pisma poet. 1956, s. 169; Utwory 1957, t. 1, s. 177; Księga pam. 1957, s. 134; Od Kochanowskiego do Staffa 1958, s. 100; DzW, t. 1, cz. 2, s. 17; Wiersze w podob. 1973, s. 108, 115-116 (atg ze sztambucha E. Branickiej, podob. z książki J. Mikołajtisa, Z ostatnich lat życia Z. Krasińskiego); Grochowiak 1973, s. 275; Sonnets Cr. 1973, s. 13; Poezje wybr. 1975, s. 81; Sonety repr. 1976, s. 29; DzP 1979, t. 1, s. 209; To lubię 1984, s. 63-64; Wybór poezyj BN 1986, s. 80-81; Sonnets 1992, s. 20; Wybór 1996, s. 97; Wybór 1997, s. 51; Rota 1998, nr 2/3, s. 43; Poezja pol. 1998, s. 246; Najpiękniejsze 1998, s. 47; Wyd. Rocz., t. 1, s. 235; Nad wodą 1998, s. 146-147; Poezija 1998, s. 80; Sun of Liberty 1998, s. 94; Wiersze 1999, s. 107; Liryki 1999, s. 44; Wiersze i fragm. 1999, s. 109; Wiersze 2004, s. 217; Antologia 2010, s. 367; Mickiewicz 2010, s. 119; Ballady–Wiersze 2012, s. 59; Antologia 2012, s. 331; Qirim sonetleri 2013, s. 8.
Przekłady: wł.: Enrico Damiani, Le steppe di Akerman, w: Canti 1926; Opere scelte 1955, s. 27. — Diego Valeri, Le steppe di Akerman, w: Pagine scelte 1956, s. 73. — Carlo Verdiani, Le steppe di Akerman, w: Liriche 1956, s. 37.