1. Konrad Wallenrod

Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich

Sto lat mijało, jak Zakon krzyżowy...

Powst. pierwsza poł. 1826 - pierwsze miesiące 1827.

Pierwodruk: Konrad Wallenrod. Petersb. 1828, s. 1-96 z trzema rycinami W. Smokowskiego.

Na k. tyt. dedykacja: „Bonawenturze i Joannie Zaleskim na pamiątkę lata tysiąc ośmset dwudziestego siódmego poświęca Autor”.

Autografy: Bibl. Ossol., sygn. 3370/III, T. 1, s. 11-16 (dwie k. brulionowe z fragm. pieśni IV, w. 315-422 oraz red. ostateczna pieśni VI, w. 39-105; podob. atg w art. W. Bełzy, Pam. Tow. Lit. AM 1898, R. 6, s. 315-319; zob. też L. Bernacki, Drobiazgi Mickiewiczowskie, Gaz. Lw. 1907, nr 194, s. 4); Ros. Nar. Bibl. (Petersburg), F. 985, karton 2, k. 1 (fragm. pieśni IV (Ballada Alpuhara), w. 646-661, 679-695 ; podob. fragm. atg w art. L. Méyeta, Pam. Tow. Lit. im. AM 1889, R. 3, s. 272 oraz podob. w. 741-756 w Tyg. Ilustr. 1890, nr 7, t. 11, s. 106); zaginiony, do II wojny własność Z. Wolskiego i T. Baranieckiego (dwie karty ostat. redakcji pieśni IV w. 711-722, 740-754 oraz pieśni V w. 1-32, 62-92; podob. karty z pieśni IV, w. 712-722: Tydzień dod. lit. Kur. Lw. 1898, nr 22, s. 175); MNK, rkp 655/2 (dawn. F.K. 3766), k. 1 (karta red. brulionowej pieśni VI, w. 166-219).

Wydania następne: Motyl 1828, nr 8-9; Trzy śpiewy z poematu „Konrad Wallenrod” ułożone przez Marię Szymanowską. Moskwa 1828 (śpiewy do pieśni: „Wilija”, „Pieśń z wieży”, „Alpuhara”); Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Kr. 1828; Poz 1828–1829, t. 4, s. 1-111; Par 1828–1836, t. 3, s. 1-116; Pet 1829, t. 1, s. 3-101; Gaz. Pol. (War.) 1831, nr 230, s. 4; Nowe wypisy 1831, s. 409-410 (”Alpuhara”); Poz 1832, t. 1, s. 84-117; War 1833, t. 3, s. 1-122; Pam. Nauk. 1837, t. 2, z. 6, s. 453; Par 1838, t. 2, s. 1-118; Nowe wypisy 1841, s. 409-410 (Pieśń „Alpuhara”); Par 1844, t. 3, s. 3-80; Konrad Wallenrod. Par. 1844; Nauka poezji 1845, s. 145-163 (fragm.); Konrad Wallenrod. Lipsk 1846; Nauka poezji Poz 1851 (fragm.); Konrad–Grażyna 1851, s. 1-156; Pisma 1858, t. 2, s. 1-107; Konrad Wallenrod. Lipsk 1858 (reedycja wydania lipskiego z 1846 r.); E. Estkowski, Zbiorek rzeczy swojskich ku nauce i rozrywce dla młodzieży. Poz. 1859, s. 108 (fragm. pieśni o Wilii); Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 2, s. 81-192; Par 1860–61 (Jung), t. 2, s. 81-192; Nauka poezji 1860, s. 145-163 (fragmenty poematu od: „Z marienburskiej wieży zadzwoniono”; „Pieśń Wajdeloty”; „Alpuhara”); Pisma 1862–1869, t. 2, s. 129-192 (s. 225-230 objaśnienia); Konrad Wallenrod. Il. A. Zaleski. Poz. 1864; Konrad–Wiersze 1866, s. 1-116; Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Przedm. A. Chodźko. Par. 1867; Dzieła 1868, t. 2, s. 59-136; Dzieła 1869–70, t. 2; Nauka poezji 1869; Pisma 1875–77, t. 2; Dzieła 1875, t. 2; Dzieła 1876, t. 2; Par 1880–1885, t. 2, s. 61-131; Wypisy 1881, s. 846-847 (fragm. „Pieśń Wajdeloty”); Złota przędza 1884, s. 92-110 (fragm.); Lw-Par 1885, t. 2, s. 47-111; Poezje War 1886, t. 2, s. 163-230; Konrad Wallenrod. Poz. 1887, s. 3-107; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 2, s. 69-145; Poezje War-Pet 1888, t. 2, s. 179-261; Biesiada Lit. 1889, nr 24, s. 378; Grażyna–Konrad 1889; Konrad Wallenrod: powiesć historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Złoczów 1890, s. 4-65; Pam. Tow. Lit. AM 1890, R. 4, s. 212-215; Grażyna. Konrad Wallenrod. Dwa poematy Adama Mickiewicza. Z il. kompozycji Juliusza Kossaka. Lw. 1890, s. 1-88; Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Poz. 1890, s. 4-111; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 3, s. 113-186 (wstęp: W. Nehring); Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 1, s. 195-275; Dzieła 1894, t. 2; Poezje 1897, t. 2, s. 199-263; Pisma 1897, t. 2, s. 129-192; Wybór poezyj 1898, t. 1 (fragmenty); Pisma poetyczne 1898, s. 126-193; Mik 1898, t. 2, s. 53-117; Jak pisał AM 1898, s. 33-35 (fragm.); Dzieła 1898, t. 2; Poezje 1898; Poezje 1899, t. 2, s. 2; Z pieśni 1900, s. 141-144 (”Pieśń Wajdeloty”); Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Oprac. dla użytku szkolnego J. Gawlikowski. Br. 1902; Gaz. Lw. 1907, nr 194, s. 4; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Ze wstępem i objaśn. H. Gallego. War. 1907; Poezje 1910, t. 2, s. 51-117; Pisma 1911, t. 3, s. 89-158 (dołączony wariant z „Powieści Wajdeloty”); Dzieła 1911–1913, t. 2, s. 39-98; Nasi wielcy 1911 (fragmenty); Ballady 1912, s. 65 (Wilia); Wybór 1915, s. 76-147; Poezje [1915], s. 39-99; Mik [ok. 1919], t. 2, s. 37-90; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Wstępem krytycznym i objaśn. zaopatrzył A. Stodor. Lw. [1920]; Pisma 1922, t. 2, s. 215-270; Sprawa Robotnicza 1924, nr 23; Konrad Wallenrod. Kr. 1924, s. 1-98 (oprac. J. Ujejski; wyd. nast.: 1926); Pisma 1925, s. 128-150; Lw 1925, t. 2, s. 56-139; Wybór 1925, s. 62-74 (fragmenty, m.in. „Powieść Wajdeloty”); Dzieła 1929, t. 8, s. 175-252; Pisma 1929, t. 3, s. 33-88; Poezje 1929, t. 2, s. 149-217; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Cz. 1, Tekst. Oprac. K. Górski. War. 1930; Nowogr 1932, s. 313-334; Pisma poet. 1937, t. 2; Konrad Wallenrod. War. [ok. 1943] (wyd. konspiracyjne); Grażyna. Konrad Wallenrod. Moskwa 1944, s. 45-108; Konrad Wallenrod. Kr. 1945, s. 3-60; Konrad Wallenrod: poemat. Objaśn. T. Pini. Kat. 1945; Kolbuszewski 1946, t. 2, s. 68-75 (przedruk obszernych fragm.); Konrad Wallenrod. Oprac. J. Ujejski. Hanower 1946; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Oprac., wstępem i objaśn. opatrzył J. Saloni. Łódź 1946; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Oprac. S. Pigoń. Kr. 1947; Konrad Wallenrod. Par. 1949; Konrad Wallenrod. Tekst przygot., posł. i objaśn. oprac. T. Makowiecki. War. 1949; Wyd. Nar., t. 2, s. 65-147; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Oprac. Z. Kaczanowski; wstępem opatrzył K. Budzyk. War. 1949; Wybór pism 1950, s. 116-134; Wybór pism 1953, s. 189-254; Poezje 1953 (”Pieśń Wajdeloty”); Wyd. Jub., t. 2, s. 67-150; Poematy 1956, s. 67-134; Pisma poet. 1956, s. 304-358; Utwory 1957, t. 2, s. 61-135; DzP 1972-1973, t. 2, s. 69-150; Powieści poet. 1973, s. 71-154; DzP 1979, t. 2; Konrad Wallenrod: powieść historyczna z czasów litewskich i pruskich. Il. A. Zaleski. War. 1982; Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Wstęp i koment. M. Ursel. Wr. 1988; Konrad Wallenrod. Wyd. 3 zmien. Oprac. S. Chwin. Wyd. 4 przejrz.: 1997. Wr. 1991, s. 1-116; Grażyna. Konrad Wallenrod. Il. J. Tysiewicz, wstęp Z. Libera. Wr. 1991; Magazyn Pol. 1992, nr 3/4, s. 26; Gwiazda 1992, s. 120-132 (fragm.); Idylla 1995, s. 161-162 (fragment); Poezja pol. 1998, s. 270 (Pieśń Wajdeloty); Wyd. Rocz., t. 2, s. 67-146; Grażyna. Konrad Wallenrod. War. 1998, s. 67-149; Sun of Liberty 1998, s. 64-72 (fragm.: „Wstęp” oraz „Pieśń Wajdeloty”); Wiersze w podob. 1998, s. 135-136 (urywek „Konrada Wallenroda” w albumie N. Biszpig. Wojewódzkie Arch. Państw. w Krakowie, zbiory z Krzeszowic, Pot. D 136); Grażyna. Konrad Wallenrod. Oprac. graf. L. Ławnicki. Kr. 1998; Kultura Wsi 1998, nr 1, s. 203-205; Wiersze i fragm. 1999, s. 135, 184-187 (fragmenty); Wiersze 2004, s. 259-332; Ballady i romanse. Konrad Wallenrod. War. 2005, s. 75-135; Konrad Wallenrod. Kr. 2009, s. 1-91; Konrad Wallenrod. Kr. 2009 (audiobook, lektorzy: K. Kolberger, K. Czubówna); Sich selber Steuer 2010, s. 84-94; Grażyna. Konrad Wallenrod. Łódź 2010; Konrad Wallenrod. Ostrów Wielkopolski 2011 (audiobook, lektor: T. Czarnecki); Antologia 2012, s. 383-385 (”Pieśń Wajdeloty” i „Alpuhara”); Konrad Wallenrod. Ożarów Mazowiecki 2012, s. 4-75; Konrad Wallenrod. War. 2015 (e-book).

Przekłady: wł.: Pietro Bernabò Silorata, Corrado Wallenrod, w: Fiori esotici 1877 wł. (fragm.). — Archimede Bottesini, Corrado Wallenrod, w: L'Annotare 1865, nr 1. — Ferdinando Fontana, I Lituani ovvero Corrado Wallenrod, w: I Lituani ovvero Corrado Wallenrod. Novella storica. Mediolan 1874, s. 11-93. — Napoleone Giotti (właśc. Carlo Jouhaud), Corrado Wallenrod, w: Rivista Contemporanea Nazionale Italiana 1861, nr 1. — Bruno Meriggi, Konrad Wallenrod, w: Pagine scelte 1956, s. 157-170 (fragm. pt. „Tornano i Lituani”). — Aglauro Ungherini, Corrado Wallenrod, w: Corrado Wallenrod: leggenda storica lituana. Tłum. A. Ungherini. Asyż 1875, s. 2-59; Gli Dziady 1898, s. 213-269.

Adaptacje: Adapt. scen.:Konrad Wallenrod, adapt. Władysław Żeleński, libr. Z. Sarnecki, W. Noskowski. Prem. 26 II 1885, Teatr hr. Skarbka we Lwowie w: Konrad Wallenrod : opera w 4ech aktach, wyd. 1885. Konrad Wallenrod. A dramatic poem. Adapted for Banquest Hall presentatio, adapt. Aleksander Janta-Połczyński, Prem. w Buffalo w 1955. Konrad Wallenrod, adapt. Jerzy Goliński w: Konrad Wallenrod, wyd. 1963, s. 3-33. Konrad Wallenrod, adapt. Ryszard Major, reż. Ryszard Major, prem. 17 V 1998 w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie WielkopolskimAdapt. film. i telewiz.:Konrad Wallenrod, Telewizja Polska, reż. Tadeusz Malaka, adapt. Tadeusz Malaka, prem.: 10 III 1974.