On wojuje - rok upłynął...

Powst. Wielkopolska, prawdop. między jesienią 1831 a lutym 1832; Maciejewski 1972 (s. 353) datuje między poł. września a poł. listopada 1831 (por. Ruszkowski, s. 142-143). Dawniejsze hipotezy wcześniejszego powstania ballady zob. DzW, t. 1, cz. 3, s. 137-140.

Pierwodruk: Poz 1832, t. 1, s. 198-200.

Za wielkopolską genezą wiersza przemawia pdr w Poz 1832. W końcu lutego 1832 w Poznaniu opubl. balladę osobno (na k. tytułowej podano „W Warszawie, u S.H. Merzbacha”, broszurka drukowana była jednak w Poznaniu w „Nowej Drukarni Pompejusza i Spółki”). Utwór jest adaptacją niemieckiej ballady G.A. Bürgera, Lenora. W wielu wydaniach, począwszy od Par 1844, włączany do cyklu „Ballady i romanse”.

Autografy: zaginiony; podob. fragmentu atg w: Poz 1832 i Ucieczka 1832 (pierwsze cztery wersy z tyt.; reprod.: A. Semkowicz, Wydania dzieł A. Mickiewicza w ciągu stulecia. O wydaniach oryginalnych ogłoszonych za życia poety 1822-1855. Gawęda bibliofilska z podob., Lwów 1926, s. 89; T. Syga, Te księgi proste. Dzieje pierwszych polskich wydań książek Mickiewicza, Warszawa 1956, s. 93; Maciejewski 1972, s. 400-401; Wiersze w podob. 1998, s. (11)).

Wydania następne: Par 1828–1836, t. 8, s. 111-120; Ucieczka. Ballada. Poz. 1832, s. 1-14 (druk osobny; wg Estreichera (seria I, t. 3, s. 117) istniało jeszcze wyd. ulotne „Ucieczki” z 1838 (wyd. tytułowe?), zob. DzW t. 1 cz. 3, s. 137); Gaz. Codz. 1832, nr 76, s. 312; Rozmaitości (Lw.) 1832, nr 15, s. 133; Gaz. Warsz. 1832, nr 130, s. 1167-1169; War 1833, t. 3, s. 215-225; Par 1838, t. 8, s. 111-120; Par 1844, t. 3, s. 254-261; Nauka poezji 1845, s. 378-379; Wad 1851, s. 113-120; Ballady 1852, s. 99-106; Pisma 1858, t. 1, s. 107-115; Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 1, s. 112-121; Nauka poezji 1860, s. 378-379; Pisma 1862–1869, t. 1, s. 68-73; Dzieła 1868, t. 1, s. 75-81; Dzieła 1869–70, t. 1; Ballady 1874; Pisma 1875–77, t. 1; Dzieła 1875, t. 1; Dzieła 1876, t. 1, s. 75-81; Par 1880–1885, t. 1; Ballady 1882; Lipsk 1883–1901, t. 1; Lw-Par 1885, t. 1, s. 110-114; Sonety–Ballady 1885, s. 124-130; Poezje War 1886, t. 1, s. 165-170; Poezje Lw 1886, t. 2; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 3, s. 123-129; Poezje Lw 1888 (Księgarnia Polska), t. 2; Poezje War-Pet 1888, t. 1, s. 74-80; Ballady–Sonety 1891, s. 97-103; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 2, s. 214-219; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 1, s. 95-100; Dzieła 1894, t. 3, s. 123-129; Poezje 1897, t. 1, s. 149-154; Ballady–Sonety 1897, s. 86-92; Pisma 1897, t. 1, s. 68-73; Pisma poetyczne 1898, s. 76-81; Mik 1898, t. 1, s. 68-70; Zbiorek 1898, s. 43-49; Ballady 1898, s. 72-78; Dzieła 1898, t. 1; Poezje 1898; Ballady–Sonety 1898, s. 86-92; Poezje 1899, t. 1, s. 146-151; Poezje 1900, t. 1, s. 166-172; Ballady 1902, s. 81-86; Ballady 1909, s. 74-79; Poezje 1910, t. 1, s. 146-151; Pisma 1911, t. 4, s. 19-24; Dzieła 1911–1913, t. 1, s. 69-74; Ballady 1911, s. 96-103; Ballady 1912, s. 55-60; Ballady 1913, s. 44; Wybór 1914; Wybór 1915, s. 60-66; Poezje [1915], s. 164-169; Mik [ok. 1919], t. 1, s. 61-65; Ballady Lw 1920, s. 99-104; Ballady [1920]; Pisma 1922, t. 4, s. 16-20; Ballady 1923, s. 79-84; Poezje II 1924, s. 17-22; Pisma 1925, s. 25-26; Lw 1925, t. 1, s. 75-80; Ballady–Sonety 1926, s. 86-92; Dzieła 1929, t. 2, s. 315-321; Pisma 1929, t. 1, s. 56-60; Poezje 1929, t. 1, s. 389-394; Nowogr 1932, s. 23-25; Sonety 1933, s. 58-63; Ballady 1936, s. 85-90; Pisma poet. 1937, t. 1, s. 301-307; Ballady 1945, s. 47-50; Poezje 1947, s. 75-80; Ballady 1947, s. 124-130; Ballady–Sonety 1947, s. 67-72; Ballady 1948, s. 100-105; Wyd. Nar., t. 1, s. 259-265; Wybór pism 1950, s. 45-46; Poezje 1953; Wybór poezji 1954, s. 207-212; Ballady 1954, s. 76-84; Wyd. Jub., t. 1, s. 336-341; Poezje Wil 1955, s. 183-189; Pisma poet. 1956, s. 117-122; Utwory 1957, t. 1, s. 102-107; Wybór 1959, s. 17-18; Wiersze 1959, s. 364-371; DzW, t. 1, cz. 3, s. 12-17; DzP 1972-1973, t. 1, s. 336-341; Grochowiak 1973, s. 268-272; DzP 1979, t. 1, s. 295-300; Wybór poezyj BN 1986, s. 230-236; Księga ballad 1988, s. 55-60; Ballady 1995, s. 57-61; Wyd. Rocz., t. 1, s. 335-341; Wiersze w podob. 1998, s. 10 (podobizna z Poz 1832); Wiersze 1999, s. 137-143; Wiersze 2000, s. 263-267; Wiersze 2004, s. 350-356; Antologia 2012, s. 340-342.

Przekłady: ukr.: Ivan Franko, Vteča, w: Literaturno-naukovij vistnik 1908, t. 43, lipiec, s. 20-24; Wielka utrata 1914, s. 241-244; Franko 1929, t. 27; Vibranì 1955, t. 1, s. 192-196. — Gaïna S. Kovalenko, Vteča, w: Vybranì poezìì 1946, s. 34-38.