Powst. Drezno, 26 II - 5 IV 1832; Ustęp powst. prawdop. 29 IV - pierwsze tygodnie maja 1832; utwór wyszedł z druku w połowie listopada 1832.

Pierwodruk: Par 1828–1836, t. 4, s. 9-285 pdr ukazał się w drukarni Pinarda w nakł. 2000 egz. jako t. 4 wyd. Par 1828-1836; wyd. fotooffsetowe z posł. S. Pigonia, Wr. 1967.

Sprzedaż wstrzymano w Paryżu do 6 I 1833 dla ułatwienia przerzutu części nakładu do kraju.

Autografy: Bibl. Kórn., sygn. B.K. 1608 (czystopis całości części dramatycznej: Prolog, sc. I-IX oraz Ustęp; atg ofiarowany K. Potockiej, ogł.: J. Kallenbach, „Dziadów” część III w podob. autografu Adama Mickiewicza, Kr. 1925; edycja atg: Dziadów część III. T. 1: Podobizny autografów, oprac. edyt. Z. Stefanowska przy współpr. M. Prussak, War. 1998, s. 79-190); MAM, rkp 14, s. 11-54 (fragm. brulionu części dramatycznej: sc. VI i IX w całości, sc. VII w. 75-230, sc. VIII w. 105-635; wstawki: do sc. I w. 15-28, 485-514, do sc. III w. 175-195; w tym zeszycie znajduje się też „Reduta Ordona” oraz obszerne fragm. przekładu „Giaura”; opis atg i tekst w: J. Kallenbach, Szczątki pierwszego atg III części „Dziadów”, Pam. Tow. Lit. AM, 1891, R. 5, s. 164-197; podob. atg: A. Mickiewicz, „Dziadów część III”. T. 1: Podobizny autografów, oprac. Z. Stefanowska i M. Prussak, War. 1998, s. 9-76); MAM, rkp 17, s. 1-8 (luźne karty, zawierające tyt., dedykację, przedm., dwie wstawki: do sc. I w. 35-80, 117-121; do sc. VIII w. 228-242, oraz Objaśnienia; ogł. J. Kallenbach, „Dziadów” część III w podobiźnie autografu Adama Mickiewicza, Kr. 1925; podob. czystopisu wstawek do sc. I: A. Lewak, Z nieznanych rękopisów Adama Mickiewicza, Kr. 1928, oraz A. Mickiewicz, „Dziadów część III”. T. 1: Podobizny autografów, oprac. Z. Stefanowska i M. Prussak, War. 1998, s. 194-210, wraz z wstawką do sc. VIII); MAM, rkp 15, s. 1-20 [fragm. „Ustępu”] (10 kart wyrwanych z zeszytu, brulion z licznymi skreśleniami i poprawkami; atg uszkodzony bez pierwszej k. z tekstem „Drogi do Rosji” w. 1-41; w atg fragmenty 5 ustępów bez tytułów, red. w poszczególnych ustępach krótsze niż w druku; atg z papierów K. Zalewskiego ogł. A. Krechowiecki, „Dziadów” cz. III Ustęp wedle pierwszego autografu, Pam. Tow. Lit. AM 1898, R. 6, s. 369-435, oraz J. Kallenbach, Pisma, Brody 1911, t. IV s. 211-245; podob. atg: A. Mickiewicz, „Dziadów część III”. T. 1: Podobizny, oprac. Z. Stefanowska i M. Prussak, War. 1998, s. 57-76); MAM, rkp 13, s. 3 Oleszkiewicz (6-wersowa wstawka do „Ustępu” pt. „Oleszkiewicz”, w. 127-132, na kartce z lirykami: „Te rozkwitłe świeżo drzewa...”, „Ja w mej chacie spać nie mogę...”); MAM, rkp 16, s. 1 [„Do przyjaciół Moskali”] (wiersz „Do przyjaciół Moskali”, tekst i podob. w: A. Krechowiecki, „Dziadów” cz. III Ustęp wedle pierwszego autografu, Pam. Tow. Lit. AM 1898, s. 369-435; podob. atg: A. Mickiewicz, „Dziadów część III”. T. 1: Podobizny autografów, oprac. Z. Stefanowska i M. Prussak, War. 1998, s. 213-214); atg ofiarowany A. Cichowskiemu, obecnie niezn. (przed II wojną w zbiorach L. Choisy; sc. I, w. 35-121 i pierwotna wersja piosenki Feliksa „Nie dbam, jaka spadnie kara...”, sc. I, w. 420-439, zatyt. „Pieśń więźnia Litwina”; ogł. z podob. A. Lewak, Z nieznanych rękopisów Adama Mickiewicza Przegl. Współ. 1927 t. 21, s. 456- 462 i odb. Kr. 1928; podob. atg.: Wiersze w podobiznach 1998, s. 139); zaginiony [„Chór aniołów”] (fragm. sc. IV w. 21-35, wpisany do czyjegoś sztambucha, ogł. L. Méyet, Sami sobie, War. 1901.); kp. I. Domeyki, Bibl. Jag., sygn. 5262 (sc. VI-X, z poprawkami autora, prawdop. stanowiła podstawę pdr.; opis zachowanego drugiego zesz.: S. Estreicher, Nieznany manuskrypt III cz. „Dziadów”, Pam. Tow. Lit. AM 1898, R. 6; podob. atg: A. Mickiewicz, „Dziadów część III”. T. 1: Podobizny autografów, oprac. Z. Stefanowska i M. Prussak, War. 1998, s. 217-294).

Wydania następne: Rozmaitości (Lw.) 1833, nr 10, s. 87; Dziady, część 3. Wyd. A. Jełowicki. Par. 1833; Par 1838, t. 4, s. 5-285; Par 1844, t. 2, s. 103-318; Słowik Krakowskich Gajów 1848, z. 1, s. 14; Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 3, s. 161-423; Dziady 1862, s. 105-270; Pisma 1862–1869, t. 3, s. 97-254; Dzieła 1868, t. 2, s. 261-475; Pisma 1875–77, t. 3, s. 97-254; Par 1880–1885, t. 2, s. 243-420; Lw-Par 1885, t. 2, s. 205-354; Poezje Lw 1886, t. 4, s. 130; Dziady 1886, s. 119-305; Poezje Kr 1886, t. 1; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 4, s. 119-313; J. Kasprowicz, W kajdanach: fragmenty poetyczne. b. m. 1890 (”Pomnik Piotra Wielkiego”); Dzieła 1893-1911 Lw, t. 4, s. 127-302; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 2, s. 97-238; Dzieła 1894, t. 4, s. 119-252; Poezje 1897, t. 2, s. 139-196 (fragmenty); Mik 1898, t. 4, s. 95-243; Dzieła 1898, t. 2; Poezje 1899, t. 3, s. 4; Z pieśni 1900, s. 138-141 (”Widzenie Ewy”); Dziady. Cz. III. Oprac. dla użytku szkolnego K. Wojciechowski. Br. 1905, s. 25-207; Dziady Adama Mickiewicza: część III. Wyd. W. J.. War. 1905, s. 3-115; Poezje 1910, t. 3, s. 95-254; Pisma 1911, t. 4, s. 89-255; Dzieła 1911–1913, t. 3, s. 117-282 (dod. faksymile atg wiersza „Do przyjaciół Moskali”); Wybór 1915, s. 192-271 (fragm. dramatu i „Ustępu”); Dziady. Cz. III. War. 1915, s. 5-114; Dziady w skróceniu 1915, s. 39-96 (fragm.); Dziadów części 3 ustęp. War. 1915, s. 2-41; Wyjątki z III części Dziadów. Zakopane [1915]; Dziady 1915, s. 97-253; Wybór 1916 (Improwizacja Konrada); Mik [ok. 1919], t. 4; Iš Mickevičiaus 1919, s. 134-213 (fragm.); Dziady. Część trzecia. Oprac. J. Kallenbach. Kr. 1920, s. 46-271 (oprac. J. Kallenbach, BN, nr 20; wyd. nast. 1922, 1924, 1925, 1929); Pisma 1922, t. 4, s. 76-208; O życiu duchowym 1922, s. 31 (”Prolog”); Dziady. Cz. 3. Złoczów po 1923, s. 5-170; Dziady. Cz. 3. Treścią, genezą i charakterystyką osób zaopatrzył A. Sulima. Lw. [1924], s. 5-220; Dziady 1924, s. 125-286; Lw 1925, t. 3, s. 57-205, 265-303 (pomiędzy III cz. a „Ustępem” podano IV cz. „Dziadów”); Wybór 1925, s. 75-104 (fragm.: przedm., prolog w celi więziennej, opowiadanie Sobolewskiego, Improwizacja, Cela ks. Piotra); Dziady 1925, s. 105-256; Dzieła 1929, t. 6, s. 121-311; Pisma 1929, t. 4, s. 3-160; Dziady. Cz. III. Wstępem poprzedził J. Ster. Łódź 1929, s. 3-160; Poezje 1929, t. 3, s. 1-166; Nowogr 1932, s. 161-218; Dziady. Cz. 3. Oprac. L. Bochenek. Poz. 1933, s. 5-218; Chór wieków 1936, s. 394-395, 401-404 (dwa fragm.: „Sodalis marianus”, „Opowiadanie Sobolewskiego”); Pisma poet. 1937, t. 3; Wybór 1943, s. 78-88 (”Wielka Improwizacja”); Dziady. Część trzecia. Pittsbourgh 1945, s. 3-230; Wybór 1945, s. 78-88 (”Wielka Improwizacja”); Dziady: część trzecia. Kr. 1946, s. 4-160; Liryka 1946, s. 78-88 (”Wielka Improwizacja”); Wybór 1947, s. 26-28 (opowiadanie Sobolewskiego); Wybór 1948, s. 31-34 (fragm. „Wielkiej Improwizacji”); Wyd. Nar., t. 3, s. 119-316; Wybór pism 1950, s. 273-323; Wybór 1950 (fragm. dramatu i „Ustępu”); Wybór pism 1953, s. 285-396 (fragm.); Dziady, część 3. Przedm. Z. Kubikowski. Wr. 1953, s. 3-279; Wybór poezji 1954, s. 115-147 (”Ustęp”); Wyd. Jub., t. 3, s. 121-318; Poezje 1955, s. 64-85 (fragm. „Ustępu”); Poezje 1956, s. 123-143 (”Pieśń Feliksa” oraz fragm. „Ustępu”: „Przedmieścia stolicy” i „Przegląd wojska”); Poematy 1956, s. 295-497; Pisma poet. 1956, s. 488-602; Utwory 1957, t. 3, s. 113-296; Księga pam. 1957, s. 298-309 (publ. atg. „Wielkiej Improwizacji” il.331-332); Wybór 1959, s. 69-70 (fragm.: „Człowieku, gdybyś wiedział...”); DzW, t. 1, cz. 4, s. 8-9 (publ. pt. „Pieśń więźnia Litwina” z atg ofiarowanego A. Chichowskiemu); DzP 1972-1973, t. 3, s. 119-318; Grochowiak 1973, s. 289-295 (”Petersburg”); DzP 1979, t. 3; Dziady 1989, s. 123-324; Tobie Wilno. Antologia poetycka w wyb. i pod red. E. Feliksiak, M. Skorko i P. Waszaka. Białystok 1989, s. 19-21 (fragm.); Die Ahnenfeier 1991, s. 186-487; Idee 1991, s. 215 (fragm. „Małej improwizacji”); Gwiazda 1992, s. 173-212 (fragm.); Magazyn Pol. 1993, nr 1/2, s. 18; Z. Trojanowiczowa, Sybir romantyków. W oprac. materiałów wspomnieniowych uczestniczył J. Fiećko. Poz. 1993, s. 170-180 (fragmenty); Dziady 1995, s. 116-302; Dziady. Cz. 3. War. 1995; Dziady 1997; Poezja pol. 1998, s. 270-280 (”Wielka Improwizacja”); Wyd. Rocz., t. 3, s. 119-315; Dziady. Część III. Kr. 1998, s. 3-225; Sun of Liberty 1998, s. 145-177 (fragm. aktu I, sc. 1, aktu II sc. 2 oraz „Pomnik Piotra Wielkiego”); Wiersze w podob. 1998, s. 139-140 (”Pieśń więźnia Litwina”, z albumu A. Cichowskiego, podob. w: A. Lewak, Z nieznanych rękopisów Adama Mickiewicza, Przegl. Współcz. 1927 nr 62, osobna obd. Kr. 1928); Dziady 1998, s. 188-359; Dziadów część III. Podobizny autografów. Transliteracje. Komentarze. Oprac. edyt. Z. Stefanowska, współpraca M. Prussak. War. 1998, s. 3-295; Dziady 1999, s. 107-283; Rozum i wiara 1999, s. 36-62 (”Wielka Improwizacja”, „Widzenie Ewy”, „Widzenie Księdza Piotra”); Dzâdy 1999, t. 2, s. 10-378; Wiersze i fragm. 1999, s. 131-135 (”Wielka Improwizacja”); Antologia 2012, s. 396-409 (fragmenty); Dziady drezdeńskie (Część III). Wstęp i oprac. J. Skuczyński. Wr. 2012, s. 3-251 (BN I 318); Dziady. Cz. III. Kr.–War. 2017, s. 5-250.

Przekłady: wł.: Pietro Cominazzi, Gli Dziady di Mickiewicz, w: Gli Dziady di Mickiewicz. Mediolan 1850 (fragm.). — Enrico Damiani, L'Episodio degli „Avi”, w: Rivista di Cultura 1924, nr 6/7, s. 247-249 (fragm. Ustępu: Il monumento di Pietro il Grande); Canti 1926, s. 73-117. — Aurelio Palmieri, Gli Avi. Parte III, w: Antologia 1925, s. 119-122 (fragmenty prologu i Wielkiej Improwizacji). — Riccardo Picchio, In viaggio per la Russia, w: Pagine scelte 1956, s. 213-218 (fragm.). — Medo Pucić, Gli avi III atto I, sc.II: Improviso, w: La Favilla 1843, nr z 15 VII, s. 201-209, tłum. poprzedzone biografią M.. — Tommaso Gallarati Scotti, Da „Gli Avi”. Monologo di Corrado, w: T. Scotti, Adamo Miçkiewicz: conferenza. Mediolan 1915, s. 71-81; Opere scelte 1955, s. 55-61 (przekład prozą). — Aglauro Ungherini, Gli Dziady. Parte terza, w: Gli Dziady 1898, s. 91-210. — Carlo Verdiani, Gli Avi. Parte III. Improvvisatione, w: Pagine scelte 1956, s. 201-212.

Adaptacje: Dziady, Scena Robocza w Poznaniu, prem. 24 V 2015, produkcja: Fundacja Orbis Tertius – Trzeci Teatr Lecha Raczaka.Adapt. scen.:Romanse i ballady, adapt. Adam Hanuszkiewicz, reż. Adam Hanuszkiewicz, 9 X 1998, Teatr Nowy w War.Adapt. film. i telewiz.:Dziady, Telewizja Polska, reż. Laco Adamik, adapt. Konrad Swinarski, Laco Adamik, nagrano w Teatrze Starym w dniach 5-12 IV 1983. Wyd. War. 2014, Telewizja Polska. — Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, reż. Tadeusz Konwicki, adapt. Tadeusz Konwicki, 15 VII 1989.