[Histoire de l'avenir I i II]
Warianty tytułu: Premier chapitre des guerres futures. p>
Powst. wg A. Chodźki fragm. I, dłuższy, napisany w 1831, tuż po powstaniu listopadowym (tę hipotezę popiera J. Maciejewski oraz Z. Sudolski, Mickiewicz. Opowieść biograficzna, War. 1997, s. 324); wg S. Pigonia fragm. I pochodzi z końca 1832 lub 1833, a fragm. II z 1835; wg S. Skwarczyńskiej fragm. I z 1831, a fragm. II, krótszy, najpóźniej z 1834; wg E. Kucharskiego i J. Kleinera oba fragm. powstały w 1835 (zob. Wyd. Rocz., t. 5, s. 359).
Pierwodruk: Mélanges 1872–1879, t. 1, s. 159-182 ogł. W. Mickiewicz, zmieniając kolejność fragm. I i II w stosunku do atg.
Dwa fragm. dwóch odmiennych opowiadań, ich dwóch pierwszych rozdziałów. Tytuł edytorski, tożsamy z ciągiem prób narracji futurologicznych, pisanych jeszcze w Rosji w 1829.
Autografy: MAM, rkp 8, s. 1-16 (odpis poety z red. wcześniejszych; oba fragm. oznaczone „Chapitre I”; not. ręką Mickiewicza lub A. Chodźki: „pisane w 1831 wraz po rewolucji polskiej”; podob. s. 1 atg: W. Walecki, W poszukiwaniu straconego dzieła, Kr. 2011).
Wydania następne: Walecki 2011, s. 149-167 (ogł. W. Walecki jako „autorską kopię fragm. pierwszego rozdziału z korektą językową Władysława Mickiewicza”, wraz z przekł. L. Rettla w wersji z 1880); Prose artistique 2013, s. 325-346.
Przekłady: ros.: A.I. Rubin, Istoriâ buduŝego, w: Proizvedeniâ 1956, t. 2, s. 307-315 (fragmenty).