Nad wodą wielką i czystą...

Warianty tytułu: Dumania w Lozannie.

Powst. Lozanna, prawdop. w 2. poł. 1839 lub w 1840 (Mickiewicz wyjechał z Lozanny 5 IX 1840); Semkowicz 1958 (poz. 543) datuje na 2. poł. 1839, SJAM na lata 1838-1839.

Pierwodruk: Pisma 1860–61 Par (Martinet), t. 1, s. 420-421 u dołu not. „Lausanne, 1838”.

Pierwszą inf. o wierszu i pozostałych lirykach lozańskich oraz 2 początkowe wersy podano w dod. mies. do Czasu 1856, II, s. 410 (pt. „Dumania w Lozannie”).

Autografy: MAM, rkp 39, s. 1 (na s. 1 „Nad wodą wielką i czystą...” - pod wierszem ręką poety: „w Lozannie”; na s. 2-3, „Gdy tu mój trup...”, s. 4 „Uciec z duszą na listek...” i „Ach już i w rodzicielskim domu...”; podob. i opis atg: Wiersze w podob. 1998, s. (95)).

Wydania następne: Pisma 1862–1869, t. 1, s. 258-259; Dzieła 1868, t. 1, s. 204-205; Dzieła 1869–70, t. 1; Dzieła 1875, t. 1; Dzieła 1876, t. 1, s. 204-205; Par 1880–1885, t. 1; Tyg. Ilustr. 1883, t. 2, nr 36, s. 147; Lipsk 1883–1901, t. 1; Lw-Par 1885, t. 1, s. 230-231; Wiersze 1885, s. 84-85; Poezje War 1886, t. 1, s. 230-231; Poezje Lw 1886, t. 3, s. 236-237; Poezje Lw 1888 (Księgarnia Polska), t. 3; Poezje Lw 1888 (Łukaszewicz), t. 2, s. 228; Poezje War-Pet 1888, t. 1, s. 163-164; Grażyna–Konrad 1889; Dzieła 1893-1911 Lw, t. 2, s. 272-273; Dzieła 1893 Lw (Księg. Pol.), t. 4, s. 140-141; Dzieła 1894, t. 2; Poezje 1897, t. 1, s. 220-221; Pisma 1897, t. 1, s. 248-249; Mik 1898, t. 2, s. 196; Poezje 1898; Poezje 1899, t. 1, s. 220-221; Poezje 1900, t. 1, s. 247; Sonety 1904, s. 112; Liryki 1909, s. 48; Poezje 1910, t. 1, s. 220-221; Pisma 1911, t. 7, s. 67; Dzieła 1911–1913, t. 1, s. 139; Poezje lir. 1912–1913, t. 2, s. 68; Wybór 1914; Wiersze 1914, s. 42-43; Wybór 1915, s. 24-25; Wybór 1916; Mik [ok. 1919], t. 1, s. 139; Pisma 1922, t. 3, s. 321; Poezje II 1924, s. 200-201; Pisma 1925, s. 46; Lw 1925, t. 1, s. 204-205; Dzieła 1929, t. 2, s. 366; Pisma 1929, t. 1, s. 110-111; Poezje 1929, t. 1, s. 463; Nowogr 1932, s. 46; Pisma poet. 1937, t. 1, s. 352; Wybór 1943, s. 76-77; Wybór 1945, s. 76-77; Poezje wybr. 1946, s. 108; Liryka 1946, s. 76-77; Wybór 1947, s. 24-25; Poezje 1947, s. 189; Wybór Kr 1947, s. 81; Ballady–Sonety 1947, s. 127-128; Wybór War 1947, s. 34-35; Liryka 1947, s. 88-89; Wybór 1948, s. 26-27; O Mickiewiczu 1949, s. 33; Wyd. Nar., t. 1, s. 376; Wybór pism 1950, s. 87; Wybór wierszy 1952, s. 142-143; Wybór pism 1953, s. 78; Poezje 1953; Wybór poezji 1954, s. 148; Wyd. Jub., t. 1, s. 415-416; Poezje Wil 1955, s. 357-358; Poezje 1955, s. 61; Wybór Lond 1955, s. 69; Poezje 1956, s. 150; Pisma poet. 1956, s. 223-224; Utwory 1957, t. 1, s. 224; Księga pam. 1957, s. 400, il. 452 (podob. atg.); Od Kochanowskiego do Staffa 1958, s. 111; Wybór 1959, s. 95-96; Wiersze 1959, s. 457; Mickiewicz w pieśni 1963; DzW, t. 1, cz. 3, s. 75-76; DzP 1972-1973, t. 1, s. 415-416; Grochowiak 1973, s. 299; Poezje wybr. 1975, s. 140-141; DzP 1979, t. 1, s. 368; To lubię 1984, s. 27; Wybór poezyj BN 1986, s. 343-344; Sonnets 1992, s. 114-116; Gwiazda 1992, s. 108; Zesz. Lit. 1994, nr 2, s. 103; Wybór 1996, s. 143; Wybór 1997, s. 91; Rota 1998, nr 2/3, s. 45; Poezja pol. 1998, s. 268; Najpiękniejsze 1998, s. 41-42; Liryki lozańskie 1998, s. 31; Miej serce 1998, s. 59-60; Wyd. Rocz., t. 1, s. 411-412; Mickiewicz w pieśni 1998, s. 140; Nad wodą 1998, s. 237-238; Sun of Liberty 1998, s. 208; Wiersze w podob. 1998, s. 95 (podob. atg z MAM rkp 39); Wiersze 1999, s. 162-163; Liryki 1999, s. 58; Rozum i wiara 1999, s. 109-110; Wiersze i fragm. 1999, s. 170-171; Słowa 1999, s. 8; Wiersze 2000, s. 334; Wiersze 2004, s. 370; Antologia 2010, s. 338; Mickiewicz 2010, s. 181-182; Ballady–Wiersze 2012, s. 64; Antologia 2012, s. 353-354; Zesz. Lit. 2015, nr 1, s. 72.

Przekłady: wł.: Anton Maria Raffo, Sopra la grande acqua tersa, w: Munera polonica 1990, s. 280-282.