Récit de Mickiewicz sur le recrutement en Russie. Ce qu'il a vu lui-même [Opowiadanie Mickiewicza o brance rosyjskiej]

Powst. Lozanna, między poł. lipca 1839 a pocz. października 1840, prawdop. latem 1840.

Pierwodruk: Wellisz 1942, s. 64-67.

Relacja Caroline Olivier ze spotkań z Mickiewiczem w Lozannie; z dziennika C. Olivier ogł. L. Wellisz.

Przekłady: pol.: Maria Danilewicz-Zielińska, Opowiadanie Mickiewicza o brance rosyjskiej (z naocznych jego wrażeń), w: Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego. Przedm. G. Herling-Grudziński. Rzym 1946, s. 99-101; Danilewicz-Zielińska 1992, s. 205-208. — Adam Mauersberger, Pobór rekruta, w: Twórczość 1955, nr 11, s. 5-6.